လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္(သုိ႔) လူ႔အသုိင္းအ၀န္းတစ္ခုကုိ လူကုန္ကူးခံရရန္ျဖစ္ေစသည့္ အခ်က္မ်ားက မည္သည့္အခ်က္လဲဟု ေမးလွ်င္ အမ်ားစုလက္ခံထားၾကသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ ဆင္းရဲမဲြေတမႈႏႇင့္ ပညာမတတ္ မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ လူကုန္ကူးမႈ ျဖစ္ရသည့္ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားအရ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အျခားအေၾကာင္းအရာမ်ားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ရသည္ကုိ ေတြ႔ရိႇလာရသည္။ အျခားအေၾကာင္းအရာမ်ားေၾကာင့္ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္ရသည့္ နယ္ပယ္တြင္ လူကုန္ကူးခံရႏုိင္သည့္ အေျခအေန အျခားအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားမႇ ျဖစ္ပြားေနသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။ ထုိသုိ႔ ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိမူ သုေတသန လုပ္ငန္းမ်ားမႇ ေတြ႔ရိႇလာျခင္းျဖစ္သည္။ သက္ေသအေထာက္အထားကုိ အေျခခံရာတြင္လူကုန္ကူးခံရမႈ က်ေရာက္ႏုိင္သည့္အခ်က္အလက္မ်ားကုိ နားလည္ရန္ လုိအပ္သည္။
လူကုန္ကူးမႈကာကြယ္ေရးႏႇင့္ အႏၲရာယ္မ်ားလႇသည့္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ ကာကြယ္ေရးအတြက္ သင့္တင့္သည့္တုိက္ဖ်က္ေရးႏႇင့္ ထိေရာက္သည့္လုပ္ရပ္မ်ား ေအာင္ျမင္စြာေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရးတုိ႔ကုိ ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ရန္လည္းလုိသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူကုန္ကူးမႈ ကာကြယ္ေရး အစီအစဥ္မ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္ၾကၿပီဆုိပါက ေယဘုယ်သိရိႇထားၾကသည့္အတုိင္း ဆင္းရဲမဲြေတမႈေၾကာင့္ႏႇင့္ လူကုန္ကူးမႈ ဗဟုသုတ မရိႇမႈေၾကာင့္စသည့္ ထုိအဓိကအခ်က္မ်ားကုိသာ ဦးစားေပးစဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ၾကေတာ့သည္။ သို႔ေၾကာင့္လည္း ဆင္းရဲမႈ ေလ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္မ်ား ခ်မႇတ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏႇင့္ အသိပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ျခင္း တုိ႔ကုိ လုပ္ေဆာင္ၾကေလ့ရိႇၾကသည္။ ထုိအေျခအေနႏႇစ္ရပ္တြင္ မိသားစု၀င္ေငြေၾကာင့္လား၊ လူကုန္ကူးမႈအေၾကာင္းႏႇင့္ လုံၿခံဳမႈရိႇေသာေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈတုိ႔ကုိ မသိနား မလည္ရိႇျခင္းေၾကာင့္ လားဆုိသည္ကုိ အမႇန္အတုိင္းသိရိႇရန္ဦးစားေပး စုံစမ္းေလ့မရိႇခဲ့ၾက။ အာရႇေဒသတြင္း သုေတသန မႇတ္တမ္းမ်ားအရ လည္းေကာင္း အျခားေဒသမ်ားမႇ ေလ့လာေတြ႔ရိႇခ်က္မ်ားအရ လည္းေကာင္း လူကုန္ကူးမႈအေၾကာင္းမသိ၍၊ ဆင္းရဲမဲြေတ၍၊ ပညာမတတ္၍ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္ရသည္ဆုိသည့္ အခ်က္မ်ားႏႇင့္လုံေလာက္မႈမရိႇသည္ကုိ ေတြ႔လာၾကရသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားသည္ အဓိကက်သည့္အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္ ဆုိရုံျဖင့္မလုံေလာက္ေတာ့ေခ်။
ဥပမာျပရလွ်င္ ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းမႇ အမ်ဳိးသမီးေလးမ်ားအၾကား အဆင့္ျမင့္ပညာတတ္ၾကသည့္ အမ်ဳိးသမီးေလးမ်ားသည္ လူကုန္ကူးခံရမႈအႏၲရာယ္က်ေရာက္ရန္ အလားအလာႏႈန္းထား ျမင့္တက္လာေနသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ပညာေရးစရိတ္ႀကီးျမင့္မႈမ်ားက သူတုိ႔အေပၚ ဖိစီးမႈမ်ားျဖစ္လာေစသည္၊ မိသားစု၀င္ေငြ ပုိမုိရေစလုိသည့္ ခံစားမႈမ်ားေၾကာင့္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕၊ မေလးရႇားႏုိင္ငံႏႇင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတုိ႔သို႔ တရားမ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ ျဖစ္လာၾကသည္။ အသိပညာေပးေနသည့္ ေနရာမ်ား၌ပင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာသည္ ႏႇစ္စဥ္လူကုန္ကူးခံေနရဆဲ ျဖစ္ေနသည္။ ထုိအခ်က္က ႐ုိးရႇင္းသည့္ ဆင္းရဲမဲြေတမႈႏႇင့္ အသိပညာ ဗဟုသုတမရိႇမႈတုိ႔ထက္ အျခားအေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္ရသည္ကုိ ထင္ထင္ရႇားရႇား ေတြ႔ျမင္ေနရသည္ျဖစ္သည္။
ေဒသအတြင္း၊ႏုိင္ငံမ်ားအၾကား စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးမႈမညီမ်မႈ ကြာဟမႈ တုိ့သည္ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာ အလုပ္ လုပ္ကုိင္ေနၾကရသည့္ အဓိကဆဲြ အားတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရႊ႕ေျပာင္း သြားလာမႈက လူကုန္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ ေစသည္ဟု အနက္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ျခင္း ေတာ့မဟုတ္။ ဆင္းရဲမဲြေတမႈေလ်ာ့ ခ်ျခင္း၏ဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးႀကီး သည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ေတာ့ျဖစ္ သည္။ သုိ့ေသာ္လည္းလူ၀င္မႈႀကီး ၾကပ္ေရးမူ၀ါမ်ားႏႇင့္ အလုပ္သမား အမႇန္တကယ္ လုိအပ္ခ်က္တုိ့၏ အဆီအေငၚမတည့္မႈမ်ားေၾကာင့္ တရားမ၀င္ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ မ်ားျဖစ္လာရသည္၊အကာအကြယ္မဲ့ သည့္ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈမ်ား ျဖစ္ လာရသည္၊ အလဲႊသုံစားခံရရန္ႏႇင့္ ေခါင္းပုံျဖတ္ အျမတ္ထုတ္ခံရသည့္ အေျခအေနမ်ဳိးအတြက္အဆင့္သင့္ စုထားသည့္လူစုတစ္စုအျဖစ္သုိ့ ဖန္ တီးသကဲ့သုိ့ ျဖစ္ေပၚလာရသည္။
